Noodzaak Buitenlandse Stage

Een buitenlandse stage zou niet alleen als een mogelijkheid voor de student moeten zijn, het zou zelfs een verplichting moeten zijn vanwege de voordelen die het heeft voor zo'n student, het instituut waar hij of zij studeert en voor het algemene kennisniveau in het land en de voordelen daarvan. De student, het instituut en de overheid zouden daarom de buitenlandse stage prominent op de agenda moeten plaatsen.

Buitenlandse stages

Wie op het mbo, hbo of op de universiteit zit, zal op een gegeven ogenblik tijdens de studie, stage moeten lopen. Veel studenten kiezen ervoor om dat in Nederland te doen in de eigen vertrouwde omgeving. Als het leerrijke en interessante stages zijn, dan moet je daar natuurlijk voor gaan. Maar een andere optie echter is stage lopen in het buitenland. Het zou eigenlijk een must moeten zijn om minstens een stage in het buitenland te lopen, omdat het noodzakelijk is. Er zijn allerlei redenen daarvoor te bedenken.

Voordelen van de buitenlandse stage

1. Globalisatie: De wereld globaliseert. Door allerlei ontwikkelingen ontstaan er dwarsverbanden tussen landen, organisaties, instituten, groepen en mensen. Het is goed als de student in een heel vroeg stadium daar bewust van is en ervaring daarmee op doet. Terwijl virtuele sociale netwerken als Twitter, Facebook, Linkedin nu zo belangrijk zijn, kan men mensen face to face leren kennen tijdens zo’n stage en dat is soms belangrijker dan de sociale netwerken. Of het kan een toegevoegde waarde daarvoor hebben.

2. Unieke ervaringen: Wat ergens in een ver vreemd land gebeurt, kan soms van invloed zijn op mensen in een heel andere omgeving. De ramp met de kerncentrales in Japan kan invloed hebben op onze gezondheid, maar wie de kans krijgt stage te lopen bij de Japanse Agentschap voor de veiligheid van kernenergie, verkrijgt unieke ervaring in de besluitvorming in zo’n crisissituatie, die niet vaak voorkomt en is men dan een van de weinige deskundigen op dat gebied geworden. Oorlog of crisis in een bepaald gebied kan migratie veroorzaken die mensen in een andere omgeving beïnvloeden. Maar men kan bijvoorbeeld leren van die migraties. De kernramp en de oorlogen zijn extreme situaties, maar in veel normale bedrijfssituaties kan men ook leren en veel studenten zullen in die situaties terecht komen en die hoeven niet minder belangrijk te zijn voor het opdoen van unieke ervaringen. Bovendien levert het verblijf van de student in een andere omgeving andere inzichten op.

3. Verwerven van kennis: Goede leermethoden die ontwikkeld worden op Amerikaanse of Engelse topinstituten of elders, kunnen snel toegepast worden op een school ergens in Venlo, Maastricht of Hoorn, als men in een vroeg stadium daar kennis van neemt. Kennis wordt overal gecreëerd en door stage te lopen in een ander land kan men die kennis opdoen die men later kan gebruiken. Het zelfde geldt als men in buitenlandse bedrijven nieuwe kennis opdoet die men in Nederlandse bedrijven kan toepassen. Het kan om inhoudelijke kennis gaan, maar ook om proceskennis en werkmethoden.

4. Bijdrage aan de oplossing van ontwikkelingsproblemen: Problemen rond ontwikkelingssamenwerking zijn vaak eerder kennis- dan financiële problemen en door middel van het inzetten van kennis kan men eerder die problemen oplossen. En studenten kunnen tegen lage kosten ingezet worden om de benodigde kennis bij te dragen, terwijl de student zelf ook iets leert van de toepassing daarvan. Er is veel kennis op bijvoorbeeld Nederlandse hogescholen en universiteiten die men in ontwikkelingslanden zou kunnen inzetten.

5. Kennis van andere culturen: Bij buitenlandse stages komt in een andere cultuur terecht en als men daar de dingen gedaan kan krijgen, zal men dat in een normale Nederlandse werksituatie ook kunnen doen, want op de werkvloer komt men steeds ook in andere situaties terecht die misschien niet zo complex zijn als de buitenlandse stage. Het is net zoals Sinatra zong ‘If you can make it here, you can make it everywhere’. Hij bedoelde New York met al zijn complexiteit.
Op zo’n buitenlandse stage moeten studenten niet alleen de organisatiecultuur begrijpen waar men stage loopt, maar men moet ook de cultuur van het land begrijpen om met de mensen te kunnen samenwerken. En dat moet binnen een paar maanden tijdens de stage plaatsvinden, wat toch veel vereist van het aanpassings- en leervermogen van zo’n student. En men kan zich niet even terugtrekken. Dan is het goed om de stage vaak met een medestudent uit dezelfde cultuur te lopen om te kunnen reflecteren. Maar dat betekent niet dat men minder met de plaatselijke werknemers of mensen moet omgaan. Men moet juist onderdeel uitmaken van hun sociaal systeem om goed bij te kunnen bijdragen en effectief te zijn en te kunnen leren.

Hoe organiseer je zo'n buitenlandse stage?

Voorbereiding, voorbereiding en nogmaals voorbereiding. Soms gaan studenten op stage omdat het moet van de school of omdat men nog even de laatste studiepunten moet halen om af te kunnen studeren. En dat soort ‘eventjes’-stages blijken vaak de grootste teleurstellingen op te leveren, hoewel het soms ook goed kan gaan. Of er blijken voor stagiairs grote kansen te liggen die gemist worden, want voor zo’n buitenlandse stage krijgt men maar een kans. Het is net als met een interview met een beroemdheid, als men na het interview vertrekt is er geen tweede kans voor nadere vragen en daarom moet men goed voorbereid zijn voor het moment. De ticket, de medische keuring, de verblijfplaats, de veiligheid, de plaatselijke begeleider, de opdracht, allemaal belangrijk, maar een algehele goede voorbereiding met als centrale aandacht voor de opdracht is belangrijk. Ga na wat je wilt leren op zo’n stage en waar je die stage wilt lopen en waar je steeds op moet letten tijdens de stage?

Hoe kom je aan zo’n buitenlandse stage?

Veel scholen hebben een stagecoördinator waar men in een vroeg stadium terecht kan. Er zijn professionele bureaus die dat tegen een vergoeding doen. Informatie daarover is op het internet te vinden. Internationale organisaties en bedrijven zijn steeds op zoek naar frisse ideeën. Als je ze zelf benadert zorg wel voor goede referenties, maar zelf op zoek gaan straalt doelgerichtheid uit. Er zijn ook allerlei subsidies voor studenten die op buitenlandse stages gaan. De scholen of instituten hebben zelf voorzieningen maar ook organisaties als Leonardo da Vinci voor het MBO of het Nuffic voor hogescholen en universiteiten hebben voorzieningen daarvoor. Maar je kan ook door Nederlandse bedrijven erop uit gestuurd worden. Je moet zelf die bedrijven benaderen.

Diverse stakeholders

Bij het uitvoeren van een stageopdracht moet men rekening houden met de diverse stakeholders: de student, de school of universiteit en de opdrachtgever in het buitenland. De opdrachtgever wilt dat zijn project uitgevoerd wordt. De universiteit of de school wilt dat de opdracht aan bepaalde onderwijs-of leereisen van het instituut voldoet, bijvoorbeeld toepassen van een bepaalde praktijkkennis of wetenschappelijke kennis. Ook zal de student eigen eisen moeten formuleren voor de stage die relevant zijn voor hem of haar, want als men dat niet doet dan is het alleen de opdracht van anderen uitvoeren en dan is er ook geen intrinsieke motivatie. En daardoor gaat het vaak mis met dit soort stages. De relevantie voor alle partijen moet in de opdracht verweven zitten.

Inzet overheid en instituut

De scholen en universiteiten zouden veel moeite moeten doen om hun studenten op buitenlandse stages te sturen, want zo kan men ook het eigen niveau meten. Zo kan men weten of de kennis die men overdraagt ook in een andere omgeving toegepast kan worden en of men voorloopt of concurrerend is. Het is dus een toetsingsmoment, zo'n stage. En de overheid zou er veel aan moeten doen, omdat studenten door de buitenlandse stages mondiale burgers worden en kunnen bijdragen aan een betere wereld. Maar ook omdat ze kennis meenemen naar huis en daarmee Nederland verrijken. Bovendien worden de mensen met buitenlandse ervaring veel gevraagd en kunnen de competitie met het buitenland veel beter aan. Ze hebben vaak een open blik omdat ze inzicht hebben verkregen in zaken of in zichzelf, waar de student wiens blikveld alleen reikt tot ’s landsgrenzen niet over beschikt. En vaak houdt men vriendschappen aan over die naast sociale ook economische of financiële voordelen kunnen opleveren.

Checklist

Een buitenlandse stage vraagt veel voorbereiding. Er moet een goede stageopdracht worden gevonden, visum en reisdocumenten moeten geregeld worden, paspoort, verzekering, vaccinaties, studiefinanciering, financiering van de stage en nog veel meer. Er is een goede checklist daarvoor nodig zodat je de belangrijkste dingen steeds in de gaten houdt. Maar dit is een kleine moeite in vergelijking tot datgene wat het kan opleveren.